ضوابط ساخت و نصب راهپلهها
ضوابط راهپلهها بر اساس مبحث سوم مقررات ملی ساختمان(حفاظت ساختمانها در مقابل حریق)
1- تمام راهپلهها و پلکانهایی که در راه خروج واقع شوند، چه در داخل و چه در خارج بنا، به استثنای پلههای واقع در راهروهای دسترسی به ردیف صندلیها در تصرفهای تجمعی-که تابع ضوابط خاص خود هستند-باید با ضوابط این بخش مطابقت داشته باشند.
2- تمام پلکانهایی که در راه خروج واقع شوند، باید دارای ساختاری پایدار و ثابت باشند. عرض راهپلهها و پاگردها نباید در هیچ قسمت از طول مسیر کاهش یابد.
3- پاخور تمام پلهها باید از یک جنس و با یک نوع پرداخت بوده و تمام تدابیر لازم به منظور ممانعت از لغزندگی روی سطوح آنها اتخاذ شود.
4- هر راهپله باید دست کم 1100 میلیمتر عرض مفید داشته باشد، مگر آنکه مجموع تعداد متصرفان تمام طبقات استفاده کننده از راهپله کمتر از 50 نفر باشد که در آن صورت عرض مفید میتواند به حداقل 900 میلیمتر کاهش داده شود. همچنین هر راهپله باید دستکم 2050 میلیمتر تا سقف بالای خود ارتفاع داشته و بین هر دو پاگرد متوالی آن، حداکثر فاصله قائم 3700 میلیمتر باشد.
5- ارتفاع هر پله حداکثر 180 و حداقل 100 میلیمتر خواهد بود و هر کفپله باید حداقل 280 میلیمتر پاخور و حداکثر 2 درصد شیب داشته باشد. حداکثر اختلاف یا رواداری مجاز بین اندازههای هر دو کف یا هر دو ارتفاع متوالی، 5 میلیمتر و در مورد تمام پلههای واقع بین دو پاگرد متوالی مجموعا 10 میلیمتر خواهد بود. در مواردی که پلهای به سطح شیبدار، مانند کف پیادهرو منتهی شود، اختلاف ارتفاع مجاز بین دو سر آن حداکثر 80 میلیمتر به ازای هر متر طول پله خواهد بود.
6- طرح و استفاده از پلههای گرد و پیچ(قوسی) در راههای خروج در صورتی مجاز است که حداقل اندازه کف(پاخور) هر پله در فاصله 300 میلیمتری از باریکترین قسمت، 280 میلیمتر بوده و اندازه شعاع قوس کوچکتر پله از دو برابر عرض آن کمتر نباشد.
7- استفاده از پلههای مارپیچ در راههای خروج برای حداکثر 5 نفر مجاز خواهد بود. مشروط به آنکه با رعایت ضوابط زیر طرح شوند،
1-7- عرض مفید پله از 650 میلیمتر کمتر نباشد.
2-7- ارتفاع هر پله از 240 میلیمتر بیشتر نباشد.
3-7- ارتفاع مفید روی پله(قد راهپله) از 2000 میلیمتر کمتر نباشد.
4-7- اندازه کف(پاخور) هر پله، در فاصله 300 میلیمتری از باریکترین قسمت پله، حداقل 200 میلیمتر باشد.
5-7- تمام کفپلهها یک شکل و یک اندازه باشند.
8- پلکانهای واقع در راه خروج با شیب بیش از 1 به 15 باید در هر دو طرف دارای نرده دستانداز باشند. همچنین پلکانهای عریض باید به ازای هر 750 میلیمتر از عرض مفید خود، دستکم در یک سمت نرده دستانداز داشته باشند. استثنائا پلکانهای واقع در خانههای یک یا دو خانواری و سایر واحدهای مسکونی کوچک میتوانند فقط در یک سمت نرده داشته باشند.
9- تمام پلکانهای داخلی و خارجی بنا، چنانچه به عنوان خروج استفاده شوند، باید مطابق ضوابط مندرج دوربندی و دودبند شده و از سایر بخشها مجزا شوند و با ضوابط مندرج مطابقت داشته باشند.
10- فاصله میلههای جانپناه باید به گونهای باشد که کرهای به قطر 100 میلیمتر نتواند از آن عبور کند.
11- ارتفاع دستانداز نرده در پلههای خارجی و داخلی و جانپناه پشتبام حداقل 750 میلیمتر باشد.
ضوابط راهپلهها بر اساس مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان(الزامات عمومی ساختمان)
- کفپلهها و پاگردها و لبه پلهها نباید از مصالح لغزنده باشد.
- در پله اصلی ساختمان، حداقل اندازه عمق کفپله 28 سانتیمتر است. ارتفاع پله باید به میزانی باشد که مجموع اندازه کفپله و دو برابر ارتفاع آن بین 63 تا 64 سانتیمتر باشد.
- در پله دسترسی اصلی ساختمان، حداقل عرض پله مستقیم 100 سانتیمتر و حداقل عرض پله ای که دارای گردش و یا پاگرد باشد، 120 سانتیمتر است.
- پلکانهای ارتباطدهنده طبقات باید تا طبقه همکف و یا طبقهای که به فضای باز دسترسی دارد، ادامه داشته باشند.
- در پلههای اصلی ساختمان، حداقل عرض پاگرد یا شعاع آن، اگر پاگرد به صورت نیمدایره است، مساوی عرض پله باشد.
- حداقل عرض پله در پلههای غیر از پله اصلی ساختمان، باید به شرح زیر رعایت شود،
1- 60 سانتیمتر اگر بین دو دستانداز باشد.
2- 70 سانتیمتر اگر بین یک دستانداز و یک دیوار باشد.
3- 80 سانتیمتر اگر بین دو دیوار باشد.
- در ساختمانهای گروه 6 و 7، پلکانهای واقع در مسیر خروج باید در قفسهای ضدحریق قرار داشته باشند و ضوابط مبحث سوم مقررات ملی ساختمان(حفاظت ساختمانها در مقابل حریق) در آنها رعایت شود.
- مصالح مصرفی اصلی در پلکان اصلی ساختمان باید از جنس مقابل در برابر حریق باشد.
- پلههای اصلی ساختماننباید با تجهیزاتی مانند شیر آب، جعبه آتشنشانی و سایر وسایل مسدود یا عرض آن تقلیل یابد.
- در محلهایی که اختلاف سطح آنها نسبت به هم از 70 سانتیمتر بیشتر باشد، باید بوسیله دستانداز یا جانپناه از احتمال سقوط افراد ممانعت شود.
- ارتفاع دستانداز بالکنها و تراسها تا ارتفاع 10/5 متر، 90 سانتیمتر و از ارتفاع بیشتر از 10/5 متر، 110 سانتیمتر باشد.
- ارتفاع دستاندازها یا جانپناههای شیبدار(مایل) پلهها باید از لبه پله 90 سانتیمتر باشد.
- فاصله خالی بین دو نرده عمودی دستانداز نباید بیش از 11 سانتیمتر باشد.
- در صورت وجود نردههای تزیینی، نباید از هیچ قسمت آن کرهای به قطر 11 سانتیمتر عبور کند.
- استفاده از شیشه ایمن در جانپناههایی که در آن شیشه به هر قطع و اندازه بکار رفته است، الزامیست.